Osiek nad Notecią: Muzeum Kultury Ludowej

Wśród rozległych pól w połowie drogi między Bydgoszczą a Piłą leży wioska Osiek nad Notecią. Kto by pomyślał, że w takim właśnie miejscu z dala od większych ośrodków miejskich znajduje się tak piękny skansen. Z przypadku raczej trudno tu trafić tym bardziej, że na drodze Piła-Bydgoszcz nie widziałam żadnych znaków informujących o muzeum. A wystarczy zjechać z głównej drogi kilka kilometrów... Naprawdę warto.

 

Skansen prezentuje między innymi wiejskie chałupy, kościół, a nawet wiatraki. Zwiedzać można także wnętrza budynków. Niewątpliwą atrakcją (zwłaszcza dla dzieci) jest też żywy inwentarz (owce, kozy, kot, czy koń).

Tatry: Dolina Strążyska, Sarnia Skała, Kalatówki i Wielki Kopieniec

Trasa: ul. Strążyska - szlak czerwony - Polana Strążyska - szlak żółty - Wodospad Siklawica - szlak czarny - Sarnia Skała - szlak czarny - Polana Kalatówki - szlak niebieski - Kuźnice - szlak zielony - Nosalowa Przełęcz - szlak żółty - Polana Olczyska - szlak zielony - Wielki Kopieniec - szlak zielony - Cyrhla

1 - Polana Strążyska z Giewontem
2 - Wodospad Siklawica
3 - Sarnia Skała
4 - Widok z Sarniej Skały na Tatry Wysokie od Koszystej po Granaty
5 - Widok z Sarniej Skały na Tatry Bielskie: Hawrań, Płaczliwa Skała i Szalony Wierch
6 - Wołowiec z Sarniej Skały, a na pierwszym planie czerwony szlak na Ciemniak i skałka Piec
7 - Na Sarniej Skale
8 - Sarnia Skała ze Ścieżki nad Reglami
9 -10 - Giewont widziany ze Ścieżki nad Reglami
11 - Sucha Dolina Kasprowa widziana ze Ścieżki nad Reglami
12 - Od Zawratu Kasprowego po Kasprowy Wierch z Suchą Doliną Kasprową pośrodku, Myślenickimi Turniami i Polaną Kalatówki
13 - Na Kalatówkach: po prawej Myślenickie Turnie i Kasprowy Wierch
14 -15 - Na Kalatówkach: po prawej Kasprowy Wierch
16 - Widok na słowackie Tatry Wysokie z Wielkiego Kopieńca, po lewej Jagnięcy Szczyt
17 - Widok z Wielkiego Kopieńca na Tatry Bielskie: Hawrań i Płaczliwa Skała
18 - Słowackie Tatry Wysokie z Wielkiego Kopieńca: po lewej Jagnięcy Szczyt
19 - Widok z Wielkiego Kopieńca: od lewej Koszysta, piramida Żółtej Turni, Kościelec, głęboka Świnicka Przełęcz, Pośrednia i Skrajna Turnia
20-21 - Kopieniec Wielki, a w tle Koszysta i Żółta Turnia
22 - Widok z Wielkiego Kopieńca na Tatry słowackie, po lewej Bielskie, po prawej Wysokie
23 - Tatry od Koszystej po Żółtą Turnię, a w dole Polana Kopieniec

Ostatni dzień w Zakopanem. W górach już śnieg. Chciałoby się gdzieś daleko i wysoko, ale przy niepewnych warunkach na szlakach nie ma co. Ponieważ niemal całe ostatnie dwa tygodnie padało, a z tego co słyszę dookoła, padało także całe wakacje, nęci mnie więc mój ulubiony tatrzański wodospad, Siklawica.

 

Pierwsze kroki kieruję więc prosto do Doliny Strążyskiej. Busy do Strążyskiej kursują rzadko.Jest to chyba jedyny popularny tatrzański kierunek z nie najlepszym dojazdem. Pierwszy bus odjeżdża chwilę po 9.00. Nie chcę czekać tak długo, więc ruszam na piechotę. Z centrum Zakopanego do wylotu doliny jest jakieś 30 minut drogi. Jest zimno, powietrze ostre. Na ulicznych ławkach widać przymrożone liście. Zanosi się jednak na dobrą widoczność.

 

Ulica Strążyska pusta, puste też parkingi przy wejściu do doliny. Gdy wchodzę na szlak nie widać nikogo. Sama Dolina nie jest szczególnie ciekawa. Największą atrakcją jest potok, ale i on z całą pewnością nie należy do najciekawszych w Tatrach. Idzie się zwykłą, leśną drogą niemal płasko. Dolina o tej porze pogrążona jest w cieniu, więc wygląda raczej mrocznie. Potok jak na tą porę roku obfituje w wodę, a dodatkowo po skałach okalających ścieżkę tu i ówdzie spływają strugi wody, takie małe wodospadziki. Widać, że góry naprawdę są przesiąknięte wodą.

 

Polana Strążyska jest równie pusta, krzątają się tylko gospodarze bufetu.  Za mną dopiero pojawia się kilkoro osób. Jest na tyle zimno, że nie mam ochoty na skorzystanie z ławki tym bardziej, że chciałabym dojść do wodospadu zanim inni się tam zjawią. Ruszam więc przed siebie jakieś 10 minut. Przy wodospadzie pustka. Muszę przyznać, że mam szczęście do tego miejsca - nie pierwszy raz mam okazję oglądać je w zupełnej samotności. Wodospad pełen wody. Pięknie się prezentuje: pionowa struga w dość ciasnym wąwozie skalnym usypanym kamieniami. Według mnie to najpiękniejszy wodospad po polskiej stronie Tatr. Siklawa w Dolinie Pięciu Stawów niby też ładna, ale jakoś wolę Siklawicę (nota bene nie mogę nigdy zapamiętać, który wodospad jest który). O Wodogrzmotach Mickiewicza już nie wspominam, bo są według mnie niewarte aż tak dostojnego imienia.

 

Od wodospadu cofam się do Polany Strążyskiej skąd Ścieżką nad Reglami ruszam na Sarnią Skałę. Muszę przyznać, że nie byłam zbytnio zachwycona tym, że akurat Sarnia będzie kulminacją tego dnia, ale gdy stanęłam na polance tuż pod szczytem byłam rozradowana, bo góry pokryte śniegiem prezentowały się pięknie. Widok z samej Sarniej zachwycił mnie choć była to już moja druga wizyta w tym miejscu. Góry wyglądały przepięknie. Nie żałowałam już więc tego, że nie jestem gdzieś wyżej. Tylko szkolna wycieczka zakłóciła nieco sielską atmosferę. Powoli zaczęli się też schodzić inni turyści.

 

Z Sarniej Skały ruszam Ścieżką nad Reglami na Kalatówki. Akurat tej części Ścieżki jeszcze nie miałam okazji przejść, więc cieszę się, że choć w małym stopniu zapełni się moja mapa zdobytych szlaków. Odcinek w całości biegnie lasem, ale jest naprawdę urokliwy. Z prześwitów między drzewami widać a to Sarnią, a to jakieś inne nieznane mi skałki (bardzo wdzięczne - nic tylko malować, ubolewam nad tym, że nijak nie mogłam zrobić im zdjęcia). Do tego drewniane mostki nad urwiskami. W końcowej części szlaku pojawia się spora polanka z oryginalnym, "bocznym" widokiem na Giewont. I znów prześwity między drzewami z widokiem tym razem na Kalatówki i otaczające je góry, w szczególności na Suchą Dolinę Kasprową, która raczej z niewielu miejsc jest tak dobrze widoczna. Serce biję więc szybciej. Apogeum radości następuje jednak na Kalatówkach. Miejsce przepiękne, przecudowne, niczym wyjęte z raju. Dopiero w tym roku je odkryłam. Nie wiem, jak mogło się stać, że zawsze je omijałam. Gdy szłam z Hali Kondratowej nie chciało mi się nigdy zrobić tych kilku kroków do góry i zawsze wybierałam dolny wariant szlaku tzn. ten idący poniżej Kalatówek.

 

Na polanie ludzi sporo. Nic zresztą dziwnego zważywszy na doskonałą widoczność. Tylko słońce nie z tej strony świeci i przeszkadza nieco w robieniu zdjęć. Obiecuję więc sobie, że jeszcze się tu kiedyś pojawię, ale późniejszym nieco popołudniem.

 

Jest tak pięknie, że nie chce mi się ruszać. Pora jednak wczesna, więc żal mi tracić dnia i tak wyjątkowej pogody. Następnym więc celem będzie Kopieniec! Szybko schodzę do Kuźnic, a stamtąd znów pod górkę na Przełęcz Nosalową. Ludzi już prawie nie ma. O dziwo nikt nie wchodzi ani nie schodzi z Nosala. Na tych powracających z Doliny Gąsienicowej jest jeszcze za wcześnie, Brnę więc samotnie przez błota bez chwili wytchnienia - nie chcę być na Kopieńcu zbyt późno, bo dzień już przecież długi nie jest, a w lesie szybko robi się szarówka. Od Przełęczy Nosalowej do Polany Olczyskiej błoto nieprawdopodobne. Za to od Polany Olczyskiej do Kopieńca, a przynajmniej w pierwszej części tego odcinka istna błotna tragedia. Droga zupełnie rozjeżdżona przez leśne maszyny. Zupełnie nie wiadomo, którędy iść tym bardziej, że pobocza zawalone ściętymi drzewami. Przychodzi mi nawet na myśl, żeby zawrócić, ale TPN informował na stronie, że Dolina Olczyska rozjeżdżona, a do Kuźnic nie chciałoby mi się wracać. Skoro mam więc iść tak czy siak po błocie, wybieram więc Kopieniec. Pociesza mnie nieco napotkana po drodze zakonnica mówiąc, że wyżej szlak nie jest zniszczony. Przedzieram się więc przez błota i chaszcze. Na szczęście po kilkuset metrach rzeczywiście jest znacznie lepiej. Ale zasapana jestem jak mops. Na szczyt wchodzę ostatkiem sił z łomoczącym z wysiłku sercem (w końcu cała droga szybkim tempem pod górę bez żadnego odpoczynku, a do tego jeszcze to przedzieranie się przed gałęzie).

 

Widok z Kopieńca wynagradza cały trud. Tatry Wysokie całe w śniegu oświetlone zachodzącym powoli słońcem. Coś cudownego. Do tej pory bywałam na Kopieńcu we wcześniejszych godzinach. Zdecydowanie jednak lepiej jest iść tam po południu, gdy Tatry Wysokie są najpiękniej podświetlone. I znów ten sam problem co na Kalatówkach tzn. nie mogę się napatrzeć i nie chce mi się ruszyć. W końcu jednak rozsądek bierze górę i schodzę w dół. W samą porę, bo dalej las tonie już w mroku, a ludzi brak. Nie jest więc zbyt przyjemnie.

 

I tak kończy się ostatnie w tym roku moje górołażenie. Tym razem bez większych zdobyczy, ale przynajmniej zostało mi jeszcze co nie co na następny rok...

 

 

Tatry: Z Kasprowego Wierchu przez Przełęcz Świnicką i Karb na Halę Gąsienicową

Trasa: Kuźnice - kolejka - Kasprowy Wierch - szlak czerwony - szlak czarny - szlak niebieski - Karb - szlak niebieski - szlak czarny - szlak żółty - Schronisko Murowaniec - szlak niebieski - Przełęcz między Kopami - szlak żółty - Kuźnice

 

1 - Kasprowy Wierch, po lewej Obserwatorium Meteorologiczne, po prawej stacja kolejki

2 - Po lewej Przełęcz Tomanowa, po prawej Czerwone Wierchy

3 - Przełęcz Liliowe, za nią Skrajna Turnia, a w tle górująca Świnica

4 - Po lewej Czerwone Wierchy, po prawej Beskid

5 - W tle po lewej Przełęcz Kondracka i Giewont, po prawej Kasprowy Wierch

6-7 - Przełęcz Świnicka i Świnica

8 - Trawers Pośredniej Turni

9 - Czarny szlak tuż poniżej Świnickiej Przełęczy

10-11 - Czarny szlak z Przełęczy Świnickiej do Doliny Gąsienicowej, po prawej Długi Staw

12 - Przełęcz Karb ponad Długim Stawem

13 - Zielony Staw po lewej, Kurtkowiec z wyspą, Czerwone Stawki

14 - Czerwone Stawki i Kurtkowiec z wyspą

15 -  Świnicka Przełęcz, Pośrednia Turnia, Długi Staw

16 - Na Karbie

17 - Widok z Karbu na Czarny Staw Gąsienicowy i Granaty

18 - Końcowy odcinek podejścia na Karb

19 - Karb i Kościelec

20 - Na wprost szlak na Karb, na prawo droga na Przełęcz Świnicką

21 - Zielony Staw z Kasprowym Wierchem w tle

22 - Kościelec po lewej

23 - Mały Kościelec (ten długi grzbiet), Karb i Kościelec

24 - Na pierwszym planie długi grzbiet Małego Kościelca i Kościelec, na drugim planie po lewej Żółta Turnia i Granaty

25 - Otoczenie Doliny Gąsienicowej od Żółtej Turni po Kościelec

26 - Żółta Turnia

27 - Otoczenie Doliny Gąsienicowej od Żółtej Turni po Kościelec

28 - Kościelec (a przed nim  piramida Małego Kościelca), Świnica w chmurach, Przełęcz Świnicka, Pośrednia Turnia, Skrajna Turnia oraz Hala Gąsienicowa

29 - Koszysta i Żółta Turnia

30 - Kopa Magury z żółtego szlaku przez Dolinę Jaworzynki

Rok temu w październiku na Przełęczy Liliowe bardzo ciekawiło mnie, co jest dalej w kierunku Świnicy. Wtedy nieszczególnie miałam już jednak siłę na zaglądanie tam. Dlatego też teraz czekałam tylko na dobrą pogodę, by zapuścić się w te rejony.

 

Aby zaoszczędzić czasu (a tak naprawdę sił) postanowiłam skorzystać z drogiej ale bądź co bądź przyjemnej opcji zdobycia 2000 m, a więc z kolejki na Kasprowy. Ponieważ dzień wcześniej nie było zbyt długiego ogonka do kasy, uznałam, że nie ma się co spieszyć. Niestety była to zła decyzja, bo choć dzień wcześniej bilet na kolejkę udało mi się kupić praktycznie od razu, tak tego akurat dnia kolejka do kasy była spora, a do tego co i rusz pojawiały się osoby z biletami, co dwa razy powodowało nawet całkowite zaprzestanie sprzedaży w kasie. W efekcie na Kasprowym znalazłam się dość późno, a przynajmniej zdecydowanie później niż planowałam.

 

Pogoda była piękna, ale na górze wiało przeokropnie. Zdecydowałam więc nie zatrzymywać się na Kasprowym na dłużej, by mieć więcej czasu na dalszą, nieznaną mi jeszcze część trasy. Dalej guzdrałam się jednak niesamowicie. Po pierwsze naprawdę mocno wiało, co skutecznie utrudniało marsz. Po drugie widoczność była niesamowita, więc co krok to zdjęcie. W efekcie niedługi przecież odcinek do Przełęczy Świnickiej zajął mi prawie półtorej godziny, a więc połowę więcej czasu niż powinien.

 

Spodziewałam się, że w kierunku Świnicy będą szły tłumy zwłaszcza przy takiej widoczności. W praktyce jednak szło raczej niewiele osób. Niektórych może przepędził wiatr, inni zapewne szli tamtędy dużo wcześniej niż ja. Większe skupisko ludzi było dopiero na samej Przełęczy Świnickiej, a to zapewne dlatego, że krok poniżej Przełęczy było jedyne miejsce osłonięte od wiatru wiejącego od słowackiej strony. Przycupnęłam tam i ja. Jedzenie, herbata, rozglądanie się i oczywiście robienie zdjęć. Widok z Przełęczy jest mocno ograniczony i raczej niezbyt powalający, ale za to Kościelec jest tu jak na wyciągnięcie ręki. Dobrze też widać Karb, który był moim kolejnym celem.

 

Czarny szlak od samego początku jest wąziutką ścieżką trawersującą strome zbocze Pośredniej Turni. Przepaścisty odcinek nie jest zbyt długi i pewnie na wielu osobach nie zrobiłby większego wrażenia. Ja jednak uznałam, że pokonam go przy ścianie bez zbędnego rozglądania się na boki. Szło to wolno, ale w końcu udało się minąć najgroźniej wyglądający fragment. Potem był już zwykły wygodnie poprowadzony szlak.

 

Podejście na Karb od strony Zielonej Doliny Gąsienicowej jest łagodne i stąd też znacznie wygodniejsze niż to od strony Czarnego Stawu Gąsienicowego. Niestety nie oferuje aż tak pięknych widoków, ale zawsze jest coś za coś. Za to sam Karb to miejsce naprawdę przepiękne mimo niewielkiej wysokości. Szlak poprowadzony jest wąską granią Małego Kościelca z widokiem na Zieloną Dolinę Gąsienicową z jej kilkoma stawami po jednej stronie i Czarną Dolinę Gąsienicową z wielkim Czarnym Stawem rzecz jasna oraz fragmentem Orlej Perci po stronie prawej. A do tego Kościelec na wprost. Najładniejsza panorama roztacza się nie z samego Karbu, a z miejsca położonego bardziej na północ. Z zawstydzeniem muszę przyznać, że nie chciało mi się już tam iść, czego teraz nieco żałuję....

 

Zejście z Karbu zrobiłam tą samą drogą co wejście, a potem był już tylko marsz do schroniska i dalej przez Dolinę Jaworzynki do Kuźnic. Był to marsz  z ciągłym oglądaniem się za plecy, gdzie zostały Tatry Wysokie oświetlone popołudniowym słońcem.